Eko Sözlük

Toncoin (TON) Nedir?

The Open Network (TON), Telegram mesajlaşma uygulamasının kurucuları Pavel ve Nikolai Durov tarafından geliştirilen bir blok zinciri projesidir. Proje, 2018 yılında tanıtılmış ve başlangıçta “Telegram Open Network” olarak adlandırılmıştır. Ancak yasal sorunlar nedeniyle Telegram, projeden çekildikten sonra topluluk tarafından devralınarak “The Open Network” ismini almıştır. AyrıcaTON’a Telegram coin olarak da referans yapılmaktadır.

TON, yüksek ölçeklenebilirlik, hız ve kullanıcı dostu bir deneyim sunmayı hedefleyen bir blok zinciri ekosistemidir. Projenin temel amacı, milyarlarca kullanıcıya hizmet verebilecek merkeziyetsiz uygulamalar (dApps), hizmetler ve akıllı sözleşmeler için bir platform oluşturmaktır. TON, kendine özgü bir mimari ve protokol seti kullanarak geleneksel blok zincirlerinin karşılaştığı ölçeklenebilirlik problemlerini aşmayı hedeflemektedir.

TON ekosisteminin yerel kripto para birimi Toncoin (TON) ise ağ üzerindeki işlemler için kullanılır, stake edilebilir ve ağ yönetişimine katılım sağlar. TON coin, enerji verimliliği ve hızlı işlem onayı sağlamak amacıyla proof-of-stake (PoS) konsensüs mekanizmasını kullanır.

TON’un Teknik Mimarisi

TON’un teknik mimarisi, birbiriyle bağlantılı birden fazla blok zincirinden oluşan özgün bir yapıya sahiptir. Bu yapı, ana zincir “masterchain” ve çeşitli “workchain” ile “shardchain”lerden meydana gelir.

Masterchain

Masterchain, TON ekosisteminin temeli olup tüm sistem için küresel parametreler, aktif workchain’lerin listesi ve her bir workchain’in en son durumunu içermektedir. Ayrıca sistemde yer alan tüm doğrulayıcıların (validator) listesi ve bunların stake miktarlarını da içerir.

Workchains

Workchain’ler, farklı türde işlemleri ve hesap durumlarını işlemek amacıyla özelleştirilmiş blok zincirleridir. Her workchain kendi kurallarına, işlem formatlarına ve akıllı sözleşme türlerine sahip olabilir. Bu özellik, TON’un farklı uygulama senaryolarına uyum sağlamasına imkan tanır.

Shardchains

Her workchain, gerektiğinde otomatik olarak birden fazla shardchain’e bölünebilir. Bu, paralel işlem yapılmasına olanak tanır ve sistemin ölçeklenebilirliğini artırır. Shardchain’ler arasındaki iletişim, TON’un özel “Instant Hypercube Routing” mekanizması aracılığıyla sağlanır.

Instant Hypercube Routing

Bu mekanizma, farklı shardchain’ler arasında hızlı ve verimli bir iletişim imkanı sunar. Mesajlar, hedef adreslerine ulaşmak için en kısa yolu otomatik olarak bulur, bu da cross-shard işlemlerinin çabuk bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.

TON’un Konsensüs Mekanizması ve Güvenlik Modeli

TON token, Bizans Hata Toleranslı (BFT) bir Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizması kullanmaktadır. Bu sistem, enerji verimliliği, hızlı işlem onayı ve yüksek güvenlik sağlamaktadır.

Validator Seçimi ve Stake Etme

Doğrulayıcılar (validator), TON token’larını stake ederek ağa katkıda bulunur. Stake miktarı ne kadar yüksek olursa, doğrulayıcının blok üretme ve onaylama ihtimali o kadar artar. Bu sistem, ağın güvenliğini sağlamak için ekonomik teşvikler kullanır.

Bloklar, seçilen doğrulayıcılar tarafından üretilir ve diğer doğrulayıcılar tarafından onaylanır. Blok onayı için doğrulayıcıların çoğunluğunun (2/3’ten fazla) onayı gereklidir. Bu durum, sistemin Bizans hata toleransını sağlar.

Slashing Mekanizması

Kötü niyetli veya hata yapan doğrulayıcılar, “slashing” adı verilen bir ceza mekanizması ile karşılaşabilir. Stake edilen token’ların bir kısmı veya tamamı kaybedilebilir, bu da doğrulayıcıları dürüst davranmaya teşvik eder.

Güvenlik Özellikleri

TON, çeşitli güvenlik önlemleri içermektedir, bunlar arasında:

– Çift Harcama Koruması: İşlem onay mekanizması, aynı fonların iki kez harcanmasını engeller.

– Sybil Saldırısı Direnci: PoS mekanizması, ağda sahte kimlikler oluşturarak kontrol elde edilmesini zorlaştırır.

– Uzun Menzilli Saldırı Koruması: Checkpoint sistemi, geçmiş blokların değiştirilmesini engellemektedir.

TON’un Akıllı Sözleşme Yetenekleri ve Programlama Modeli

TON, gelişmiş ve esnek bir akıllı sözleşme sistemi sunmaktadır. Bu sistem, yüksek performanslı ve ölçeklenebilir uygulamaların geliştirilmesine olanak tanır.

TON Virtual Machine (TVM)

TON’un akıllı sözleşmeleri, özel olarak tasarlanmış TON Virtual Machine (TVM) üzerinde çalışmaktadır. TVM, stack-based bir mimariye sahiptir ve gaz-etkin hesaplama sağlar. TVM, WebAssembly’ye benzer bir yapıda olup, farklı programlama dillerinden TVM bytecode’una derleme yapmayı kolaylaştırmaktadır.

Func Programlama Dili

TON ekosisteminde akıllı sözleşme geliştirmek için kullanılan ana dil Func’tır. Func, C benzeri bir sözdizimine sahip, statik olarak tiplendirilmiş bir dildir. Özellikle TVM için optimize edilmiştir ve düşük seviyeli kontrol ile yüksek performans sunar.

Akıllı Sözleşme Özellikleri

TON’un akıllı sözleşmeleri aşağıdaki özellikleri taşır:

– Asenkron Mesajlaşma: Sözleşmeler birbirleriyle asenkron mesajlar aracılığıyla iletişim kurabilir.

– Durumlu Sözleşmeler: Sözleşmeler, kendi durumlarını saklayabilir ve güncelleyebilir.

– Gaz Optimizasyonu: İşlemler için gereken gaz miktarı otomatik olarak hesaplanır ve optimize edilir.

– Yükseltme Mekanizması: Sözleşmeler, belirli koşullar altında güncellenebilir veya yükseltilebilir.

Geliştirme Araçları

TON ekosistemi, geliştiricilere çeşitli araçlar sunmaktadır:

– TON Solidity Derleyicisi: Ethereum’un Solidity dilini TON uyumlu bytecode’a dönüştürür.

– TON Dev: Akıllı sözleşme geliştirme ve test etme için entegre bir ortam sunmaktadır.

– TON-SDK: Çeşitli programlama dillerinde TON ile etkileşim kurmak için kütüphaneler sağlar.

TON Ekosistemi ve Gelecek Planları

TON ekosistemi, blok zinciri teknolojisinin çeşitli uygulama alanlarını kapsayan geniş bir platform olarak sürekli gelişim göstermektedir. Mevcut durumda, ekosistem içinde TON Payments, TON DNS, TON Storage ve TON Proxy gibi ana bileşenler bulunmaktadır. TON Payments, mikro ödemeleri hızlı ve düşük maliyetle gerçekleştirmeye olanak tanırken, TON DNS kullanıcı dostu adresler ve alan adları sunmaktadır. TON Storage, merkezi olmayan bir dosya depolama çözümü sağlarken, TON Proxy ise anonim internet erişimi için VPN benzeri bir hizmet sunar.

Gelecek planları, DeFi (Merkeziyetsiz Finans) uygulamaları ve NFT platformları için daha fazla destek ve entegrasyon içermektedir. TON, sürekli olarak ölçeklenebilirlik özelliklerini geliştirmeye odaklanmakta, daha fazla sharding uygulaması ve cross-chain işlem optimizasyonları üzerinde çalışmaktadır. Açık kaynaklı bir proje olarak, TON topluluk katkılarına büyük önem vermekte ve geliştiricilerin yeni özellikler ve iyileştirmeler önerisini teşvik etmektedir. Ayrıca, global ölçekte yasal uyumluluğu sağlamak amacıyla çalışmalarını sürdürmekte, farklı yargı alanlarındaki düzenlemelere uygun çözümler geliştirmeye odaklanmaktadır. Bu kapsamlı yaklaşımla, TON blok zinciri teknolojisinde önemli bir oyuncu olmayı ve kripto para ekosistemindeki konumunu güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

Toncoin (TON) ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Toncoin (TON) nedir?

Toncoin, Telegram tarafından geliştirilen TON (Telegram Open Network) blockchain platformunda kullanılan kripto para birimidir. TON, akıllı sözleşmeler ve dağıtık uygulamalar geliştirmek amacıyla tasarlanmıştır.

Toncoin (TON) madenciliği yapılabilir mi?

Hayır, TON ağında doğrulayıcı düğümleri işleterek ağ güvenliğine katkıda bulunabilir ve ödüller kazanabilirsiniz.

Toncoin’in Ethereum’a göre en büyük avantajları nelerdir?

Toncoin, Ethereum’a kıyasla daha yüksek işlem hızı, daha düşük ücretler ve daha iyi ölçeklenebilirlik gibi avantajlara sahiptir. Ayrıca, TON’un akıllı sözleşme dili, Ethereum’a göre daha basit ve öğrenmesi daha kolaydır.

Toncoin’in enerji tüketimi Ethereum’a göre nasıl?

TON, Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizmasını kullandığı için Ethereum’un Proof-of-Work (PoW) mekanizmasına göre çok daha az enerji tüketmektedir. Bu durum, TON’un daha çevre dostu bir seçenek olmasını sağlamaktadır.

Toncoin (TON) ne için kullanılır?

Toncoin, TON ekosistemindeki çeşitli işlemler ve hizmetler için kullanılabilir. Bu işlemler arasında akıllı sözleşmelerin çalıştırılması, işlem ücretlerinin ödenmesi ve staking işlemleri bulunmaktadır.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.