Gresham Kanunu Nedir? Gresham Kanunu Hakkında Detaylı Bilgi Edinin

(Gresham’ın Yasası) Piyasada değerleri ve kaliteleri farklı iki ödeme aracı bulunduğunda, kötü olarak nitelendirilen paranın iyi parayı itme olayını açıklar. İnsanlar genellikle iyi parayı saklayarak, kötü para ile alışveriş yapmayı tercih eder. Zamanla yalnızca kötü para dolaşımda kalır. İlk çağlardan beri farkında olunan bu durum, 16. yüzyılda İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth’in mali danışmanı Sir Thomas Gresham tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Bu nedenle, bu ekonomik fenomen Gresham Yasası olarak adlandırılmaktadır.

Çift maden para sisteminde, hem altın hem de gümüş paralar piyasada işlem görmekteydi. 19. yüzyılda Avrupa’da gümüş üretimindeki artış, gümüş paranın miktarında da artışa neden oldu. Bu durum, gümüş paraların değer kaybetmesine ve altın paranın piyasadan çekilmesine yol açtı.

Benzer bir durum Osmanlı İmparatorluğu’nda, altın ve gümüş paranın birlikte kullanıldığı dönemde de gözlemlenmiştir. İki para arasında dengelerin bozulmasıyla, 1879 yılında “Meskukat-ı Osmaniye Kararnamesi” ile gümüş para basımı durdurulmuştur. Hem kağıt hem de altın paranın aynı anda kullanıldığı ülkelerde insanlar, altın parayı cüzdanlarında saklayıp kağıt parayı dolaşıma vermektedir. Günümüzde ise kağıt ve bozuk para kullanımında insanlar, silik, yırtık veya aşınmış paraları alışverişlerinde kullanarak “çil” paraları kendilerine ayırmaktadır. Bu benzer davranış biçimi, uluslararası ekonomik ilişkilerde de ortaya çıkmaktadır. Güçlü paralar devletler ve bireyler tarafından döviz rezervi olarak tutulurken, zayıf ve değer kaybeden paralar elden çıkarılmaktadır.