Faiz Nedir? Faize Dair kapsamlı Bilgiler

(Interest) Sermaye, başka birine belirli bir süre için ödünç verildiğinde ödenen ve fiyat niteliği taşıyan faiz, genellikle yıllık olarak hesaplanır. Faizler, farklı kriterlere göre şu şekilde sınıflandırılabilir: Mevduat ve kredi faizi, banka sisteminde toplanan mevduata ve sağlanan kredilere karşılık ödenen kira bedelidir. Mevduat ve kredinin çeşitlerine göre “banka faizi” değişiklik göstermektedir.

Basit ve bileşik faiz: Belirli ve sabit tutulan anapara üzerinden belirli bir süre için hesaplanan faize basit faiz denir. Anaparanın dönem sonunda getirdiği faiz geliri, anaparaya eklenerek ikinci dönem sonuna kadar beklenildiğinde ortaya çıkan faiz oranı “bileşik faiz” olarak adlandırılır. Bu hesaplamada, faizin üzerine faiz eklenir. Kanuni ve akdi faiz: Faize bağlı bir borç veya alacak ilişkisini belirleyen bir sözleşme yapılmamışsa veya yapılan sözleşmede faiz oranı belirtilmemişse, bu durumda geçerli olan faize kanuni faiz denir. Borçlunun vadesi gelen borcunu ödememesi veya ödemekte gecikmesi halinde, borçlunun kabul etmek zorunda olduğu faize temerrüt faizi denir. Tarafların çeşitli şekillerde karşılıklı olarak belirledikleri faize ise sözleşmeye bağlı faiz veya akdi faiz denir.

Piyasa faizi ve doğal faiz: Piyasa koşullarına göre ödünç verilebilir fonlar için geçerli olan faize piyasa faizi denir. Piyasanın işleyiş koşulları içinde tasarruf yatırım eşitliğini sağlayan normal faize ‘doğal faiz’ adı verilmektedir.