Esnek Kambiyo Kuru Nedir? Esnek Kambiyo Kuru Hakkında Kapsamlı Bilgi

(Esnek döviz kuru) Döviz kuru, alıcı ve satıcıların taleplerinin döviz piyasasında dengelenmesi ile belirlenmektedir. Ancak, döviz gelirinin düşük, döviz talebinin ise yüksek olduğu ülkelerde, kamu otoritesi kur oluşumuna müdahale edebilir. Bu müdahaleler, sabit kur sistemi, dövizlerin resmi kararlarla dağıtılması veya yalnızca belirli kurumlar tarafından alım satım yapılması gibi önlemleri içerebilir.

Döviz kurunun sabit tutulması, belirli bir sınır içinde fiyat kontrolü uygulamak gibidir. Ancak bu tür durumlarda, arz ve talep belirlenen sabit kur üzerinde dengelenemezse karaborsa oluşabilir. Kuru kontrol etme çabalarının, döviz arzının yavaş, talebinin ise hızlı artmasından dolayı başarı sağlaması oldukça zordur. Bazı ekonomistler, döviz kurlarının arz ve talep tarafından serbestçe belirlendiği takdirde, döviz arzı ve talebinin dengeleneceğini iddia ederler.

Esnek döviz kuru sistemini savunanlar, kamu otoritesinin müdahale etmemesi halinde dengenin aşağıdaki şekilde sağlanacağını belirtmektedir:

• Yeni kur, eski kurdan daha yüksek olacağı için ithalat ve döviz talebi azalacaktır.
• Yüksek kur sayesinde ülke ürünleri dünya pazarlarında daha ucuz hale geleceği için ihracatta bir artış meydana gelecektir.

İhracat ve döviz arzındaki artışla birlikte, döviz arzı ve talebi bir noktada dengelenecektir. Esnek döviz kurları sistemi ilk olarak 1761 yılında Lund Üniversitesi öğretim üyelerinden Per Nicholas Christier tarafından incelenmiş ve desteklenmiştir. Bu sistem, İkinci Dünya Savaşı öncesinde Fransa’da denenmiş ancak “Yüzen Frank” uygulaması başarısız olmuştu. Benzer şekilde, 1960’lı yıllarda ABD ve Batı Almanya’da kısa süreli olarak uygulanmış fakat sona erdirilmiştir. 1970’lerin ortalarında başlayan küreselleşme süreci, döviz kurlarını etkileyen birçok değişkenin ortaya çıkması ve koşulların değişmesi nedeniyle esnek kur sisteminin uygulanmasını zorlaştırmıştır. Esnek döviz kurları sisteminin başarılı olabilmesi için gerekli üç koşul şunlardır:

Bu sistem, dış ödeme zorluklarının geçici olduğu durumlarda daha etkili sonuçlar verir. Ödeme güçlükleri yapısal bir niteliğe sahipse ve kronikleşmişse, esnek döviz kurları bu sorunları kalıcı olarak çözemez. İkinci koşul, döviz arzının esnek olması ve değişen talebe göre gerektiğinde artırılıp azaltılabilmesidir. Üçüncü koşul ise, ekonomi yönetiminin kaybolan güveni tekrar tesis etmesi ve yurtdışına çıkmış dövizlerin yeniden ülkeye dönmesini sağlamasıdır.