Dış Ticarette Oran Analizi: Ne İşe Yarar? Ayrıntılı Bilgiler ve Açıklamalar

Aşağıda sunulan dış ticaret istatistiklerinden elde edilen oranlar, dış ticaretin genel durumu hakkında fikir vermektedir:

İhracatın ithalatı karşılama oranı: İhracatın ithalata bölünmesiyle hesaplanır. Bu oranın sürekli olarak yüzde 60’ın altında kalması, olumsuz bir durum olarak değerlendirilmektedir.

Açığın dış ticaret hacmine oranı: İthalat ve ihracat arasındaki farkın, toplam ithalat ve ihracata bölünmesiyle hesaplanır.

Yatırım malı ithalatının, ithalata oranı: Bu oranın yüzde 20’ye yaklaşması, ekonomik canlanma izlenimlerini artırır.

Tüketim malı ithalatının, ithalata oranı: Yüzde 15’in üzerindeki oranlar, ekonomide ısınma sinyalleri olarak algılanır.

Tüketim malı ihracatının, ihracata oranı: Bu oranın artışı ve tüketim malı ihracatının hammadde ihracatındaki artış hızını aşması, olumlu gelişmelerin habercisidir. Bu veriler, ihracatçıların daha yüksek katma değere sahip ürünlere yöneldiğini göstermektedir.

Yüksek teknolojili ihracatın oranı: Yüksek ve orta teknolojili ihracatın toplam ihracata oranı, ekonominin teknolojik seviyesinin anlaşılmasına yardımcı olur. Bu oranların artması, dış ticaret ve cari işlemler açığının zamanla azalmasına olanak tanır.

Piyasalara etkisi: Para ve sermaye piyasaları, dış ticaret ve cari işlemler dengesi ile ilgili göstergelere karşı oldukça duyarlıdır. Belirli bir aydaki açıklamalar, piyasalara anında etki etmese de, ortaya çıkan eğilimlerin devam etmesi durumunda, piyasa katılımcıları, hükümetin önlem alacağı düşüncesiyle çeşitli tepkiler verebilir. Bu tepkiler şöyle özetlenebilir:

• İhracatın artış hızının düşmesi ve ithalatın hızlı bir şekilde artması, Türk Lirası’nın aşırı değerlendiği görüşünü güçlendirir. Böyle bir ortamda döviz kurunda artış beklentileri doğabilir.
• Dış ticaret açığındaki artış, ekonominin kırılganlığını artıracağından borsa endeksi üzerinde olumsuz etki yaratır. Bono ve tahvil faiz oranlarında yükseliş ihtimali artar.
• Dış ticaret ve cari işlemler açıklarındaki azalma belirtileri, borsa üzerinde olumlu bir etki yapar.
• Cari açığın hızla artması durumunda, ekonomi yönetimi, ekonomiyi yavaşlatacak ve kredi genişlemesini frenleyecek tedbirlere başvuracak, bu da özellikle tüketici kredisi faiz oranlarında artışa yol açabilir.