Eko Sözlük

Değer Teorisi Nedir? Değer Teorisi Hakkında Kapsamlı Bilgiler

(Değer teorisi) Değer, ekonominin en temel kavramlarından biridir. Klasik iktisatçılar değeri kullanım değeri ve değişim değeri başlıkları altında ele almışlardır. Bir malın değişim değeri olabilmesi için öncelikle kullanım değerinin mevcut olması gerekmektedir. Bunun dışında değişim değeri kullanım değerinden bağımsız bir kavramdır. Adam Smith’e göre değer, üretim faktörlerinin gelir toplamı olan üretim maliyeti, yani ücret, faiz ve rantın toplamıdır. David Ricardo, değerin kaynağını emek ve malın azlığı olarak tanımlamıştır. Ricardo, üretim miktarının ihtiyaca ve talebe göre ayarlanabilen mallarda değerin temelinin emek olduğuna inanmıştır. Karl Marx, Ricardo’nun değer tanımını genişleterek emek-değer teorisini geliştirmiştir. Marx, değerin normal şartlarda, normal nitelikte işçilikle bir malın üretimi için harcanan emekle belirlendiğini vurgulamıştır. Marx’ın artı değer teorisi ise şöyle özetlenebilir: İşçiye, geçim ihtiyaçlarını karşılayacak en az ücret ödenmektedir. İşçinin ürettiği değer, ödenen ücretin üzerindedir. İşçinin emeğiyle yarattığı değer ile aldığı ücret arasındaki fark, sermaye sahibine kalmaktadır. Artı değer, emeğin yarattığı değer ile ücret arasındaki farktır. Neoklasik iktisatçılar değeri, marjinal fayda kavramının belirlediğini savunarak kullanım değeri-değişim değeri ayrımını aşmayı hedeflemişlerdir.