Çekirdek Enflasyon Nedir? Çekirdek Enflasyon Hakkında Kapsamlı Bilgi
(Temel enflasyon) TÜİK tarafından açıklanan ve altı farklı içerikle hesaplanan “Özel Kapsamlı Enflasyon Oranları”, sonraki aylardaki fiyat değişimleri hakkında önemli ipuçları sunar. “Çekirdek enflasyon” olarak bilinen bu hesaplama, mevsimsellik gösteren bazı mal ve hizmet gruplarını işin dışında bırakmaktadır. Çekirdek oranların analiziyle enflasyonun orta vadedeki trendinin belirlenmesi hedeflenir. Dışsal ve mevsimsel etkilere maruz kalan gıda ve enerji fiyatları hariç tutulmak suretiyle çeşitli özel enflasyon türleri hesap edilebilir. Ekonomik kamuoyunun ilgisi tüketici fiyatları endeksinde yoğunlaşırken, ekonomi yönetimi ve TCMB çekirdek enflasyon göstergelerini değerlendirerek politika kararlarını almaktadır. Özel kapsamlı TÜFE oranları, tüm geçici etkiler arındırıldığında, fiyatlar genel düzeyinde meydana gelen artışın seviyesini ve değişimin yönünü göstermektedir. Çekirdek enflasyon hesaplamalarında kapsam şu şekilde belirlenir:
A- Mevsimsel ürünler hariç TÜFE, tüketimdeki mevsimsel dalgalanmalar dışındaki durumu analiz etmek için kullanılmaktadır.
B- İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içecekler ve tütün ile altın hariç TÜFE, sebze ve meyvelerin mevsimler boyunca, ham petrolün ise belirli dönemlerdeki iniş çıkışlarından arındırılmış fiyat değişimlerinin yönünü gösterir.
C- Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE, üçüncü çekirdek enflasyon türünü temsil eder.
D- İşlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç TÜFE’deki fiyatların orta vadede izleyecekleri trend büyüteç altına alınır.
E- Beşinci özel kapsamlı gösterge, alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE oranı olarak hesaplanmaktadır.
F- Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE, piyasadaki eğilimleri daha belirgin bir şekilde sergileyebilir. TÜİK, özel kapsamlı enflasyon göstergelerinin daha iyi analiz edilebilmesi için bazı malların fiyatlarındaki değişimi yansıtan endeks değerlerini her ay açıklamaktadır. Bu mal grupları arasında enerji ilk sırada yer almaktadır. Gıda grubunda ise işlenmemiş ve işlenmiş gıda ürünleri ayrı ayrı verilmektedir. Enerji ve gıda dışındaki mallar grubu, giyim ve ayakkabı ile altın hariç dayanıklı malları içermektedir. Ayrıca hizmetler sektöründeki fiyat hareketleri de izlenmektedir.