Yüksek Kartelleşme Eğilimi Gösteren Firmalar Üzerinde Geriye Dönük 5 Yıllık Analiz
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Vergi Denetim Kurulu (VDK), maliyetlerde herhangi bir artış olmamasına rağmen fiyatlarını yükselten ve kartelleşme eğilimleri gösteren sektörler ile bu sektörlerde faaliyet gösteren firmalar hakkında inceleme başlattı.
Vergi Denetim Kurulu, kayıtdışılık denetimlerine parasal işlemler üzerinden daha fazla ağırlık veriyor. Bu bağlamda, fiyatların arttığı dönemlerde sektör ortalamalarının üzerinde fiyat artışı gerçekleştiren ve bunu vergiye tabi kazançlarında yansıtmayan, fiyat düşüşleri sırasında yüksek fiyatlarda direnç gösteren ve bulunduğu sektör itibarıyla kartel eğiliminde olan işletmelere yönelik kapsamlı bir araştırma yapılıyor.
Başkanlığın Risk Analiz Merkezi tarafından yürütülen çalışmalarda, geriye dönük 5 yıllık süreçte gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan, bilanço ve gelir tablosu ortalamaları hesaplanmış ve sektörel karlılık trendleri belirlenmiştir.
Sektör ortalamalarının üzerinde kar marjını artıran ancak bunu beyan edilen mali kara yansıtmayan mükellefler tek tek tespit edilmektedir. Ayrıca sektör eğilimlerinin dışında beyan ve mali tablo rakamlarına sahip mükellefler de riskli olarak değerlendirilmektedir.
Riskli gördükleri ve sektör ortalamalarının altında satış karlılığı ile çalışan mükellefler de kayıtdışılık açısından incelenmektedir.
Analizler kapsamında, her sektörün yarattığı parasal büyüklükler, banka ve ödeme kuruluşlarından elde edilen verilerle incelenmektedir.
İnceleme sürecinde firmaların katma değer vergisi matrahları, satış-alış ve e-fatura bilgileri de analiz edilmektedir.
Ürünlerin yurtdışı fiyatları da inceleniyor
Yurt dışı fiyatları ülke içinde mevcut fiyatların çok altında kalan ve bu durumun alış bedeli, gümrük, depolama, nakliye ve vergi maliyetleri açısından açıklanmayan ürünler de tespit edilmektedir.
Bu ürünleri satan firmaların, sektördeki ticaretin önemli bir bölümünü elinde bulundurup bulundurmadığı ya da diğer mükelleflerle kartelleşme benzeri iş ilişkileri kurarak fiyatlar üzerinde hakimiyet kurup kurmadığı da araştırılacak.
Elde edilen inceleme sonuçları, Ticaret Bakanlığı ve Rekabet Kurumu gibi ilgili diğer kamu kurumlarına da iletilecektir.
“Vergisini ödemeyen rekabet eşitsizliği yaratıyor”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gelir ve kurumlar vergisi gibi doğrudan vergileri düzgün bir şekilde ödemeyen her mükellefin bulunduğu sektörde rekabet eşitsizliği yarattığını ve toplanamayan vergilerin diğer mükelleflerden dolaylı olarak toplandığını vurguladı.
Fiyatlarını sürekli yükselten mükelleflerin, maliyetlerini şişirmek veya sahte belge kullanma gibi yasal olmayan yollarla vergilerini ödemediklerini belirten Şimşek, şunları ekledi:
“Bu gruptaki mükelleflerin denetimine özel bir önem veriyoruz. İş hacimleri ile kârında tutarsızlık bulunan sektörler detaylı bir şekilde incelenecek ve gerekirse kapıları çalınacaktır. Yapılan tespitlere dayanarak, suni olarak fiyatlarını yüksek tutma çabasında olan işletmeler vergi incelemesine tabi tutulacaktır. Piyasadaki hakim gücünü kötüye kullananlara asla fırsat vermeyeceğiz. Maliyetlerde artış olmamasına rağmen sürekli fiyatları artıran ve düşük vergi beyanında bulunanlar için gerekli önlemleri alıyoruz.”
Bakanlıktan ‘restoranlarda harcama limiti’ iddialarına yanıt
Ticaret Bakanlığı, restoran ve kafelerde “harcama limiti” uygulandığına dair iddialar ardından yaptığı açıklamada, söz konusu uygulamaların hukuka aykırı olduğunu ifade ederek, gerekli idari ve cezai yaptırımların uygulanacağını bildirdi.
