Uzmanlar, İstanbul’daki Kiralık Konutların Sektöre Etkisini İnceledi

İstanbul’da gerçekleştirilecek kiralık sosyal konut projelerinin kira fiyatlarını dengeleyeceği belirtilirken, sektör temsilcileri bu adımın çok yerinde olduğunu ifade etti.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) “Döngüsel Ekonomi, Sürdürülebilir Yeşil Kalkınma, Deprem Güvenlikli Sanayi İçin Vizyoner ve Yenilikçi İşbirliği Olanaklarını Değerlendirmek” gündemiyle düzenlediği haziran ayı olağan meclis toplantısında, yıl sonunda 81 ilde yeni bir sosyal konut projesi hayata geçireceklerini duyurdu.

İstanbul’da da kiralık sosyal konut projeleri gerçekleştireceklerini belirten Kurum, Anadolu ve Avrupa Yakası’nda kiralık konut yapmak suretiyle hem kentsel dönüşüme katkı sağlayacaklarını hem de gayrimenkuldaki kira artışlarını dengeleyerek aşağı çekeceklerini ifade etti.

Sektör temsilcileri bu konuyla ilgili görüşlerini paylaştı.

“Kiralık konut üretiminin desteklenmesi son derece önemli”

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, hükümetin sosyal kiralık konut üretimini desteklemesinin çok yerinde bir adım olduğunu vurguladı ve son 15 yılda Türkiye’de kirada oturanların oranının yüzde 21’lerden 28’lere yükseldiğini belirtti.

Konuta erişimin her geçen gün daha da zorlaştığını ve maliyetlerin arttığını belirten Çekici, “Bu nedenle hükümetin sosyal kiralık konut üretimi teşvik etmesi önemli. Nitekim sektörümüzde öncelikli konu barınma ve kentsel dönüşüm. Türkiye’nin yıllık 800-900 bin konut üretmesine ihtiyacı var, fakat şu anda sadece 500-600 bin adet üretiliyor ve bu ihtiyacı karşılayamıyor.” dedi.

Çekici, İstanbul’daki deprem riskine dikkat çekerek, kapsamlı bir konut politikasının Türkiye’nin gündeminde üst sıralarda yer alması gerektiğini vurguladı.

Özel sektör, kamu, STK ve akademinin ortaklaşa çalışması gerektiğini belirten Çekici, “Ortak akılla yeni çözümler geliştirerek, dünya ile entegre, kalıcı ve sürdürülebilir politikalar oluşturmalıyız. Böylece sektörümüz canlanacak ve toplumu barınma krizinden kurtaracağız.” diye ekledi.

Barınma sorununa çözüm olarak önerdikleri GYODER Yeni Konut Modelinin “kira fiyatlarını yarıya indirmeyi ve kentsel dönüşüme olanak sağlamayı” hedeflediğini belirten Çekici, şöyle devam etti:

“Devletin elindeki arazilerin, gayrimenkul geliştiricilerine belirli bir proje süresi için ödünç verilmesi durumunda, seri bir üretim anlayışı ile on binlerce konut inşa edilebilir. Bu model çerçevesinde, yap-işlet-devret modeli ile kamusal kiraya veren bir sistem oluşturuyoruz ve kiracı ile kiraya veren arasındaki sorunları çözüyoruz. Arsa maliyetlerinden kaynaklanan kira farkları da yarı yarıya indirilecek.”

“Kiraların ulaşılabilir olmasına önemli katkı sağlayacak”

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Genel Başkanı Hakan Akdoğan, kiralanmak üzere planlanan sosyal konutların Türkiye’de büyük bir ihtiyaç olduğunu ifade ederek, son iki yıldır bu yönde çağrıda bulunduklarını söyledi.

Kiralık sosyal konutların ancak TOKİ tarafından inşa edilebileceğini belirten Akdoğan, “Projenin sahiplenilmesi ve Bakan Kurum tarafından açıklanması oldukça önemliydi. Kiraların artmasının temel nedeni arzın azalmasıydı. Şu anda talep çok yüksek. Evlenenler, tayinler ve öğrenciler gibi kiralık konut taleplerini artıran çeşitli unsurlar var. Kiralık konut sayısı ne kadar fazla olursa, fiyatlar o kadar normalleşir.” dedi.

Akdoğan, söz konusu konutların büyük bir talep göreceğini ifade ederek, “Bu proje, kiralık konut piyasasının normale dönmesine ve fiyatların ulaşılabilir olmasına önemli katkılar sağlayacak.” şeklinde konuştu.

“Kiraları belirli seviyelerde tutmak küyüm önem taşıyor”

Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Başkanı İsmail Özcan, Bakan Kurum’un açıklamalarını çok değerli bulduklarını vurgulayarak, konut ihtiyacına dikkat çekti.

Özcan, “Devletimizin kiralık konut üretmesi, kiraları belli seviyelerde tutmak, sınırlı arzı dengelemek ve artırmak adına son derece yerinde olacaktır. İnşallah hızlıca gerekli projelendirme ve inşaat süreçleri tamamlanır.” dedi.

Özcan, sürecin başlaması durumunda kiralık konutları teslim etmenin 2 yıl sürebileceğini belirterek, şöyle devam etti:

“Bu nedenle GAPAS olarak daha önce gündeme getirdiğimiz ve kısmen kiralamayı da içeren ‘yeni mülkiyet sistemi’ modelini TOKİ’nin ve Emlak Konut’un güncel projeleriyle uyarlayarak 2 yıllık açığı kapatabiliriz. Ayrıca gündeme getirdiğimiz ‘kira garanti sistemi’ ile kiraya vermekten çekinen mülk sahiplerine devletin garantör olduğu modellerle cesaret verebiliriz.”

“Kira artışlarının en yoğun hissedildiği illerden biri İstanbul”

Fuzul Topraktan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Akbal, Bakan Kurum’un kiralık sosyal konut vurgusunu değerli bulduğunu belirterek, Fuzul Topraktan ile barınma ihtiyacına odaklı bir yaklaşım sergilediklerini, geleneksel konut edinme yöntemlerini dönüştürdüklerini açıkladı.

Kira artışlarının en yoğun hissedildiği illerin başında İstanbul’un geldiğini vurgulayan Akbal, burada başlattıkları aşamalı konut sahibi olma sistemini ülke genelinde yayacaklarını ekledi.

Ev sahibi olma imkanını artırmak için hayata geçirecekleri farklı modellerden birinin İngiltere’de uygulanan “ortak ev sahipliği (shared ownership)” sistemi olduğunu belirten Akbal, şunları ifade etti:

“Bu sistemde konutun mülkiyeti paylaşılır. Örneğin, evin yüzde 25’ine sahip olan birisi o evi kiralar. Kalan yüzde 75 için de kira öder. 6 ay sonra durumu uygunsa yüzde 25 daha satın alabilir. Böylece geriye kalan yüzde 50 için kira ödemeye devam eder ve zamanla evin tamamına sahip olabilir. Bu sistem konutu erişilebilir kılıyor. Bunun sürdürülebilirliği için kapital piyasası enstrümanlarının etkin kullanılması önemlidir.”

“Kiralık sosyal konut üretimi büyük bir ihtiyaç”

Helmann Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün, son yıllarda yüksek talebe rağmen konut üretimindeki düşüşe dikkat çekerek, üretimin artırılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtti.

Yüksek maliyetlerin özel sektör üzerinde olumsuz etkisi olabileceğini ifade eden Özgün, TOKİ ve Emlak Konut gibi kurumlar sayesinde sosyal konut üretiminin hızlı ve uygun maliyetli bir şekilde gerçekleştirilebileceğine vurgu yaptı.

Özgün, “Satılık sosyal konut üretiminin önemi herkesce biliniyor. Bununla birlikte kiralık sosyal konut üretimi de büyük bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyacın karşılanması, kiraları dengeleyecektir. Helmann Holding olarak yakın zamanda sosyal konut modeline benzer büyük bir projeyi açıklamayı planlıyoruz.” dedi.

Bakan Kurum İstanbul’daki kiraları düşürecek yeni adımı açıkladı
Anadolu ve Avrupa yakasında kiralık konutlar inşa edileceğini belirten Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “İstanbul’da kiralık konut yaparak hem kentsel dönüşüme katkıda bulunacağız hem de gayrimenkuldeki kira artışlarını azaltıp dengeleyeceğiz.” dedi.