Reklam Kurulu, İlk 5 Ayda Yanıltıcı Reklamlara 125 Milyon TL Ceza Uyguladı
Reklam Kurulu, yasalara aykırı olduğu tespit edilen reklamlar için 2023’ün ilk beş ayında toplam 661 dosya için durdurma kararı almış ve 125,3 milyon lira idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı açıklamada, Kurulun 15 Mayıs’taki oturumunda ele alınan 65 dosyadan 56’sının mevzuata aykırı bulunduğu, bu dosyalar için toplamda 10 milyon 495 bin 800 lira idari ceza kesildiği ve 5 dosyada tüketici mağduriyetlerini önlemek amacıyla erişim engeli tedbirinin uygulanacağı ifade edildi.
Açıklamada, mayıs ayı toplantısıyla birlikte 2025’in ilk beş ayında Kurulun 736 dosya hakkında inceleme yaptığı, aldatıcı reklam veya haksız ticaret uygulaması olarak nitelendirilen 661 dosya için durdurma cezası ve toplamda 125 milyon 281 bin 151 lira ceza kesildiği belirtildi.
Mayıs ayı toplantısında, tüketicilerin rasyonel karar verme süreçlerini etkileyecek şekilde hazırlanan web arayüzlerinin denetlendiği ve internet siteleri üzerinden sunulan alışverişlerde normalde karşılaşmadıkları mallar veya hizmetlerin göz önüne çıkarılmasıyla ilgili uygulamaların incelendiği kaydedildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Kurulun mayıs toplantısının öne çıkan konularından biri, elektronik ticaret platformları üzerindeki mağaza takipçi sayılarını, ürün favorileme/sepete ekleme, soru sorma, değerlendirme gibi mobil uygulama içi fonksiyonları ve harita uygulamaları üzerinden yapılan yorumları manipüle eden şirketlerin tanıtımlarıydı. Bu tür uygulamalar, tüketicilerin karşılaşma olasılığının düşük olduğu ürünleri ve hizmetleri ön plana çıkarma amacını güdüyor.”
Tüketici Davranışlarını Etkileyenlere Cezalar Uygulandı
Açıklamada, tüketicilerin satın alma davranışlarını manipüle eden 6 firmanın toplamda yaklaşık 3,5 milyon lira idari ceza aldığı ve bu reklamların durdurulmasına ve söz konusu web sitelerine erişimin engellenmesine karar verildiği vurgulandı.
Ayrıca, bir video paylaşım platformunda abonelik paketlerinden birinin varsayılan olarak gösterilmesi ve “1 ay boyunca ‘0’ lira ödeyerek deneyin” teklifinin kabulü için kredi veya banka kartı bilgileri istenmesi gibi uygulamaların da Kurulun gündemine geldiği belirtildi. Mobil uygulama üzerinden sunulan “2 ay ücretsiz” seçeneğinin yalnızca sağ üst köşede “X” işaretiyle belirtilmesi de incelemeye alındı.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Yapılan incelemeler sonucunda, tüketicilerin normal koşullarda katılmayacakları işlemlere yönlendirilmelerine sebep olan bu ara yüz tasarımları ve ‘ücretsiz deneme’ olarak sunulan abonelik paketlerinin, tüketicilerin ödeme bilgilerini kaydettiği ortaya kondu. Bu durum karanlık tasarım olarak değerlendirildi ve firma hakkında bu ticari uygulamaların durdurularak idari ceza uygulanmasına karar verildi.”
