Gaz fiyatları son bir haftada yüzde 15 yükseldi

İsrail’in İran’a yönelik saldırılarıyla ortaya çıkan gerilim sonucunda Hürmüz Boğazı’ndaki sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sevkiyatlarında ve bölgedeki gaz arzında yaşanabilecek aksaklık endişeleri artarken, Avrupa’da gaz fiyatları son bir hafta içerisinde yüzde 15 yükseldi.

Basra Körfezi’nin girişindeki dar bir geçit olan Hürmüz Boğazı, Orta Doğu’daki LNG ve petrol üretimini Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına ulaştırıyor.

Küresel LNG ticaretinin yüzde 20’si Hürmüz Boğazı’ndan geçerken, bu bölgedeki önemli LNG üreticileri olan Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin tüm ihracatı Hürmüz Boğazı üzerinden gerçekleştirilmektedir.

Rus gazı tedarik edememenin etkisiyle LNG’ye bağımlılığı artan Avrupa, Orta Doğu’dan dikkate değer miktarda LNG ithal ediyor. Bu nedenle, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarıyla başlayan çatışma sonrası gaz ve LNG arzında olası aksamalar, Avrupa gaz fiyatlarına yansımaktadır.

Fiyatlar boyunca dalgalı bir seyir izledi

Avrupa’da en derin likiditeye sahip olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de, temmuz vadeli kontratlarda gaz fiyatları son bir haftada yaklaşık yüzde 15 artış gösterdi.

İsrail’in İran’a saldırdığı gün olan 12 Haziran’da megavatsaat başına 36,2 eurodan kapanan doğal gaz fiyatları, hafta boyunca dalgalı bir seyir izledi.

Fiyatlar, 18 Haziran’da 38,7 eurodan kapanmasının ardından, 19 Haziran’da 39,3 eurodan işlem görmeye başladı ancak günü megavatsaat başına 41,5 eurodan tamamladı.

Böylece Avrupa gaz fiyatları, 31 Mart’tan bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı. Ağustos vadeli kontratlarda ise gaz fiyatı megavatsaat başına 41,9 euroya yükseldi.

Tanker operatörleri Hürmüz geçişlerine dikkat ediyor

Fiyatlardaki bu artış, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimalinin yarattığı endişeler ile ilişkilendirilmektedir.

İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma olasılığının oldukça düşük olduğu düşünülmesine rağmen, böyle bir durum yaşanırsa Avrupa’nın gaz tedarikinin yaklaşık yüzde 4’ünü oluşturan Katar’dan LNG tedarikinin büyük ölçüde etkilenmesi mümkündür.

Katarlı yetkililer, deniz trafiğinin normal seyrinde devam ettiğini belirtse de, tanker operatörleri Hürmüz Boğazı geçişlerine karşı temkinli bir yaklaşım sergiliyor.

Avrupa’nın 2024 yılında LNG ithalatının yüzde 46’sını ABD oluştururken, bunu yüzde 16 ile Rusya, yüzde 11 ile Cezayir, yüzde 10 ile Katar, yüzde 5 ile Norveç ve yüzde 4 ile Nijerya takip ediyor.

Ayrıca, Avrupa’da mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar, soğutma talebinin artmasına yol açmakta ve bu talebin karşılanması için gazdan elektrik üretimine ihtiyaç duyulması, Avrupa gaz fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır.

Fiyatlardaki bu artış, gaz depolarının doluluk oranı iyi bir seviyede olmasına rağmen, Avrupa’nın enerji bağımlılığı açısından hala kırılgan olduğunu göstermektedir.

Öte yandan, hafta ortasında 7 LNG tankeri Hürmüz Boğazı’na girmeyerek, Umman açıklarında bekleme pozisyonuna geçmiştir.