Borsa İstanbul’da İki Haftada Yaklaşık 30 Milyar Dolar Kaybı Yaşandı

BIST 100 endeksi ekim ayında %7,3 oranında düşerken, Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri de son iki hafta içinde yaklaşık 30 milyar dolar azaldı.

Özellikle Fed’in de içinde bulunduğu gelişmiş ülkelerin faiz indirim süreçlerine girmesi, ekim ayında küresel piyasalarda rekor seviyelere ulaşılmasını sağladı. Sıkılaşma döngüsünün sona ermesi borsaları yukarı doğru desteklerken, Borsa İstanbul bu küresel rüzgardan yararlanamadı.

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, ekim ayı genelinde dün itibarıyla %7,3 düşüş gösterdi. 2023 yılını 7.470 puandan tamamlayan endeks, ekonomi politikalarının piyasalarda olumlu karşılanması ve kredi derecelendirme kuruluşlarından gelen not artışlarıyla Temmuz ayında 11.172 puanla tarihindeki (kapanış) zirvesine ulaşmıştı.

Not artışı ile zirveye ulaşılmıştı

Söz konusu rekor, 22 Temmuz’da, Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunu “B3″ten “B1″e yükseltmesinin 2 gün sonrasında gerçekleşti. Bu karar, Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunu tarihinde ilk kez tek seferde 2 kademe birden artırmasıyla geldi. Daha önce aynı şekilde Fitch ve S&P’den de not artışları yaşanmıştı.

Ancak Temmuz ayındaki zirveden sonra piyasalarda tersine bir gelişme yaşandı. Borsa İstanbul, artan yabancı satışları nedeniyle ciddi bir değer kaybı yaşamaya başladı. Dün itibarıyla BIST 100 endeksi, zirve seviyesine göre %19,8 azaldı.

BIST 100 endeksi 2024 yılı genelinde %17,5 artış elde etse de, ilk 9 ayda TÜFE’nin %35,86 yükselmesiyle birlikte borsa yatırımcılarının bu yıl önemli bir reel kayıp yaşadığı ortaya çıktı.

TÜİK verilerine göre, TÜFE ile düzeltilmiş olarak BIST 100’deki 3 aylık reel kayıp, Eylül ayı sonu itibarıyla %13,8 oldu. Eğer endeks ekim ayını düşüşle tamamlarsa, reel kayıplar daha da artacak.

Borsa İstanbul’un en yüksek piyasa değeri ve işlem hacmine sahip şirketlerinin bulunduğu BIST 100 endeksinde bu durum yaşanırken, genel borsa düşüşleri de şirketlerin değerlerinde büyük bir kayba yol açtı.

Eylül sonunda 380 milyar dolar olan Borsa İstanbul’daki şirketlerin toplam piyasa değeri, 15 Ekim itibarıyla 351 milyar dolara geriledi. Yani Borsa İstanbul şirketleri yalnızca 15 günde 29 milyar dolar değer kaybetti. Son 4,5 aydaki düşüş ise toplamda 83 milyar doları buldu.

Yabancı yatırımcının stoku 31,01 milyar dolara düştü

Analistler, Borsa İstanbul’daki düşüşte azalan yabancı ilgisinin önemli bir rolü olduğunu sıkça vurguluyor. TCMB verilerine göre, yabancı yatırımcı son aylarda net satış yönünde hareket ediyor. Eylül ayında kayda değer bir net değişim yaşanmazken, yabancı yatırımcı, Ağustos’ta 590 milyon dolar, Temmuz’da 1 milyar 23 milyon dolar ve Mayıs’ta ise 938 milyon dolarlık net hisse satışı gerçekleştirdi.

Bu trend, Ekim ayının ilk haftasında 261 milyon dolarlık net satışla devam etti. Böylece yabancı yatırımcının hisse stoku 31 milyar 13 milyon dolara geriledi.

Jeopolitik riskler gözlemleniyor

Analistler, yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul’a yaklaşımını değerlendirirken, ana sebepler olarak ‘borsa ve Türk ekonomisinin yeni bir hikaye yazamaması’ ve ‘faiz indirimlerinin gelişmiş ülke piyasalarını daha çekici hale getirmesi’ gibi faktörleri gösteriyor. Ayrıca, son haftalarda artan İsrail-İran merkezli jeopolitik risklerin de bu düşüşlerde etkili olduğu ifade ediliyor.