Merkez Bankası, Yastık Altındaki Serveti Hesapladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), dün yayımladığı yılın ilk enflasyon raporunda hanehalklarının yastık altında tuttuğu varlıkları analiz etti.

TCMB, 2025 yılına ilişkin enflasyon tahminini yılın ilk enflasyon raporunda yüzde 21’den yüzde 24’e yükselttiğini bildirmiştir.

Raporun sunumu sonrasında, Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Hatice Karahan’a döviz piyasasında yeni bir kur hareketliliği olup olmayacağı sorusu yöneltildi.

Karahan, bu noktada en önemli unsurun yurt içinde yerleşik kişilerin yatırım tercihlerinin olacağını belirterek, Türk Lirası’na olan güven sürdüğü müddetçe yeni bir kur atak beklemediklerini ve bu konuda bir endişeleri olmadığını ifade etti.

Merkez Bankası, altın alımına devam edecek mi? Döviz kuru atağı olabilir mi? TCMB yetkilileri yanıtladı
TCMB Başkanı Fatih Karahan, yılın ilk enflasyon raporunun sunumunun ardından Cevdet Akçay ve Hatice Karahan ile birlikte, rezerv birikimi ve döviz atakları hakkında merak edilen soruları yanıtladı.

TCMB’nin enflasyon raporunda Türkiye’deki hanehalkı varlıklarının değerleri hakkında bilgi verildi.

Raporun Ekonomik Görünüm bölümünde, Finansal Hesaplar (FH) istatistiklerine göre Türkiye’de hanehalkının finansal varlık ve yükümlülüklerinin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya oranının, seçilen OECD ülkelerine kıyasla oldukça düşük olduğu belirtildi.

Bu durumun ana nedeni, hanehalklarının geleneksel olarak fiziki altın ve konut gibi finansal olmayan varlıklara yüksek ilgi göstermesi olarak değerlendirildi.

TCMB’ye göre, 2024 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla hanehalkının finansal varlık stoku 505 milyar dolar, kiradaki konut varlıklarının değeri 701 milyar dolar, yastık altındaki altın birikimlerinin tahmini değeri ise 311 milyar dolar olarak hesaplandı.

*Hanehalkının elindeki fiziki altın stoku, “2012-IV Enflasyon Raporu Kutu 4.2. Türkiye’nin Altın Stokunun Hesaplanması” yöntemine göre hesaplanmıştır. Hesaplama, önceki dönem altın stoku ile ilgili çeyrekteki altın üretim ve ithalatı eklenerek, altın ihracatının çıkarılmasıyla yapılmaktadır. Altın üretimi için T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verileri, ithalat ve ihracat rakamları için TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri kullanılmıştır. 1985 yılından itibaren yapılan analizde 1984’te altın stoku sıfır olarak kabul edilmiştir.

Dezenflasyona Etkisi

Rapor, ilgili varlıkların değerleme etkisinin 2024 yılının ikinci çeyreği itibarıyla azalma eğiliminde olduğunu ve bu durumun devam etmesinin dezenflasyon sürecini hızlandırabileceğini belirtmiştir.

Raporla ilgili yapılan paylaşımda şu ifadelere yer verildi:

“Türkiye’de hanehalkının varlıkları içinde fiziki altın ve kiradaki konutların, finansal varlıklardan daha yüksek bir paya sahip olduğu, fiziki varlık tutan hanehalkının bu varlıkların stok değerinde 2021-2024 döneminde kur ve fiyat dalgalanmaları nedeniyle belirgin bir artış yaşandığı” ifade edilmiştir.

Kalem bazında bakıldığında, incelenen dönemde hanehalkı varlığındaki en yüksek değer artışı kiradaki konutlardan gelmekte, ardından yastık altı altın izlemektedir. Finansal varlıklar ise bu süreçte pozitif ancak nispeten daha düşük bir değerleme sağlamaktadır.

Hanehalkı varlıklarının toplam stok değerindeki gözlemlenen değerleme, varlık etkisi aracılığıyla harcamaları artırarak, talepteki yavaşlamanın gecikmesine ve talebin dirençli kalmasına katkıda bulunmaktadır.

2024 yılının ikinci çeyreğiyle başlayan değerleme etkisindeki zayıflamanın ise para politikasının etkinliğini artırarak dezenflasyon sürecini hızlandırması beklenmektedir.

Kaynak: TCMB – Enflasyon Raporu