Darphane’den UTTS’nin maliyeti ve kökenine dair iddialara açıklık getirme
Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) ile ilgili olarak kamuoyunda dolaşan iddialar nedeniyle bir açıklama yayınladı. Duyuruda, “UTTS’de kullanılan çiplerin İsrail veya Kanada menşeli olduğu ve maliyetinin 5 TL’yi geçmeyeceği” şeklindeki iddiaların asılsız olduğu belirtildi.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) hakkında basında ve sosyal medya platformlarında yayımlanan iddialara karşı bir yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, sistemin güvenliği, çiplerin kökeni, maliyetler ve montaj süreçleri hakkında kamuoyunun yanlış bilgilendirildiği vurgulandı.
Konuya ilişkin duyuruda şu ifadelere yer verildi:
“Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) projesi hakkında bazı basın kuruluşlarında ve sosyal medyada yer alan yanlış ve yanıltıcı haberler, yorumlar ve paylaşımlar ile ilgili kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Son birkaç ay içerisinde, UTTS’de kullanılan çiplerin İsrail’den temin edildiği yönünde çeşitli iddialar ortaya atılmıştır. Genel Müdürlüğümüz, bu iddiaları 29 Eylül 2024 ve 9 Aralık 2024 tarihlerinde yayımlanan kamuoyu duyuruları ile yalanlamıştır. UTTS projesi, tüm paydaşların katılımıyla, şeffaf bir biçimde ve kamu menfaatleri gözetilerek yürütülmesine rağmen, son günlerde çiplerin maliyetleri ile ilgili bir dezenformasyon kampanyasının başladığı gözlemlenmiştir.
Daha önce de defalarca belirtildiği gibi, UTTS sadece taşıtlara takılan çiplerden ibaret bir sistem değildir. UTTS, akaryakıt istasyonlarında taşıt plakalarının manuel olarak girilmesini ortadan kaldırarak, akaryakıt satışlarında yaşanan usulsüzlüklerden kaynaklanan vergi kayıplarını engellemeyi, akaryakıt sektöründe rekabet eşitliğini sağlamayı ve kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadele etmeyi amaçlayan bütünleşik bir sistemdir. Bu kapsamda ilgili tebliğ gereği ticari taşıtlara taşıt tanıma birimleri takılmakta ve akaryakıt istasyonlarında UTTS donanımları montaj edilmektedir. Bugün itibarıyla, utts.gov.tr üzerinden verilen Taşıt Tanıma Birimi siparişi sayısı 5 milyonu geçmiş ve 700 binden fazla taşıtın montaj işlemleri tamamlanmıştır.
“UTTS güncellemeleri Türk mühendisler tarafından gerçekleştirilmektedir”
Bir kez daha belirtmek gerekirse, bu sistemde kullanılan ekipmanların İsrail veya Kanada kökenli olduğu iddiaları gerçeği yansıtmamaktadır. UTTS’de kullanılan donanımlarla ilgili olarak herhangi bir güvenlik sorunu söz konusu değildir ve yazılım geliştirmeleri Türk mühendisler tarafından yapılmaktadır. UTTS sayesinde tamamen yabancı firmalara bağımlı, verilerini yurtdışına aktaran tekelci bir sistem yerine, hiçbir kamu kaynağı kullanılmadan yerli ve milli bir sistem kurulmaktadır.
“Sadece TTB üretim maliyeti 16-18 dolar seviyesindedir”
Ayrıca, UTTS’de kullanılan çiplerin maliyeti hakkında ortaya atılan iddialar da tamamen yanlıştır. Sosyal medyada konuşulan 5 TL’lik çipler, otomotiv sektöründe kullanılmayan standart devre elemanlarıdır. Taşıt Tanıma Birimleri için kullanılan çiplerin fiyatı 8 – 10 USD seviyesindedir ve diğer bileşenlerin fiyatı da 7 – 8 USD civarındadır. Sadece Taşıt Tanıma Birimi üretim maliyetleri toplamda 16- 18 USD arasındadır. Bu çipler, alev sızdırmaz (Atex Zone 0) sertifikalı ve kapalı bir sistemdir. Ayrıca, UTTS’nin yatırım, lojistik, stok, finansman, satış, bakım, onarım, garanti ve işletme giderleri de bu miktarlara dahil değildir. Tüm bu maliyetlerin yanı sıra, teknoloji bilgisi, şirket ve proje yönetim ekiplerinin istihdamı da önemli bir yatırım, deneyim ve iş gücü gerektirmektedir. Bu nedenle, UTTS’de kullanılan çiplerin maliyetinin 5 TL olduğu iddiaları kasıtlı, yanlış ve haksızdır.
UTTS kapsamında Taşıt Tanıma Birimi (çip) satış fiyatı 1.413 TL + montaj + KDV tutarındadır. Taşıt Tanıma Birimlerinin montaj ücreti 912 TL olup, bu ücret montaj konusunda yetkilendirilmiş 3.385 firma tarafından aynen uygulanmaktadır.
Türkiye’de özel sektörde benzer çiplerin fiyatı 1.800 TL civarındadır ve bu çipler 25 yılı aşkın bir süredir 2.5 milyon araçta kullanılmaktadır. UTTS sayesinde mevcut TTS sektöründe tekel konumunda bulunan ve 7.000 istasyonda yaygın olarak kullanılan özel taşıt tanıma sistemi ekipmanları millileştirilmiş ve hem tüketiciler hem de istasyonlar için adil bir rekabet ortamı sağlanmıştır.
“Turpak ile iş birliğimiz yok”
Ayrıca sosyal medya ve çeşitli platformlarda adı geçen Turpak isimli firma ile Genel Müdürlüğümüzün herhangi bir iş birliği bulunmamaktadır. Bu firma, UTTS yatırım ve işletme sürecinde yer almamaktadır; yalnızca otomotiv sektöründe tüm otomotiv firmalarına açık olan Taşıt Tanıma Birimi montaj sürecinde faaliyet göstermektedir.
Turpak, UTTS yüklenicisi veya tedarikçisi değildir; sadece yetkilendirilmiş montaj firmalarından biri konumundadır. Montaj firmalarının yetkilendirilme kriterleri, Genel Müdürlüğümüz tarafından belirlenen Kılavuzlar ile düzenlenmiş ve www.utts.gov.tr internet sitesinde şeffaf bir şekilde yayımlanmıştır. Bu firma ile benzer başvuru süreçlerini tamamlayan 213 firma daha aynı şekilde yetkilendirilmiştir; yetkili montaj firmalarının güncel listesine www.utts.gov.tr/montaj-noktasi linkinden ulaşılabilmektedir.
Montaj firmalarının hizmet bedelleri, Genel Müdürlüğümüz tarafından belirlenmekte ve ilan edilmektedir. Taşıt sahipleri ve akaryakıt istasyonları, Genel Müdürlüğümüz tarafından belirlenen ücret dışında herhangi bir ek ücret ödemeden montaj yaptıracakları firmayı serbestçe seçebilmektedirler.
Vatandaşlarımızın, Genel Müdürlüğümüzden teyit almadan, süreçle ilgili bilgi sahibi olmayana ya da uzmanlıkları olmayan kişi ve kurumlar tarafından yapılan yanıltıcı haberlere ve yorumlara itibar etmemeleri önemle rica edilmektedir. Genel Müdürlüğümüz, yalan ve yanlış bilgileri yayımlayan kişi ve kuruluşlar hakkında suç duyurusunda bulunmak da dahil olmak üzere gerekli tüm yasal adımları atmaktadır.
