Eko Sözlük

Tüm Kripto Paralar

2009 yılında Bitcoin’in piyasaya sürülmesiyle ortaya çıkan kripto para dünyası, hızla gelişim göstermektedir. Bitcoin ile başlayan bu alan, zamanla farklı kripto para birimleri ile zenginleşmiş ve canlanmıştır. Geleneksel finans sistemlerinin teknoloji ve dijital alanlarda ilerlemesiyle birlikte kripto paraların popülaritesi de artmıştır. Merkezi olmayan bir yapı olan kripto paralar, şeffaf ve güvenilir özellikleri sayesinde finansal piyasalarda yeni bir dönemi simgeler. Blockchain teknolojisi, kripto paraların güvenli bir altyapı sağlamasına olanak tanıyarak çeşitlenmelerini sağlamaktadır.

Kripto Para Nedir? Temeli Neye Dayanır?

Kripto para birimlerine dalmadan önce, kripto para nedir sorusunu yanıtlayalım. Kripto para, geleneksel paraların aksine dijital ortamda varlık gösteren ve işlem gören bir para birimidir. Gelecekteki nakit ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir finansal araç olarak, güvenli ve doğrulanabilir yapıları sayesinde hızla evrim geçirmiştir. Kripto paraların temeli, merkeziyetsiz bir otorite içinde güvenli ve şeffaf işlem yapabilme kabiliyeti üzerine inşa edilmektedir. Bitcoin ile ortaya çıkan bu dijital varlıklar, merkeziyetsiz bir finansal sistem oluşturmayı hedeflemektedir. Bu hedefin altında yatan temel teknoloji ise blockchain’dir; bu sistem, tüm işlemleri birbiriyle bağlantılı biçimde ve değiştirilemez bir şekilde veri tabanına kaydetmektedir.

Kripto Para Birimleri Çeşitleri

Kripto paralar, finansal sistemlerin şekillenmesinde önemli bir rol oynamakta ve günümüzde geniş bir kullanıcı yelpazesine sahiptir. Kripto para türleri, çeşitli alanlarda farklı şekillerde kullanılmaktadır. Bu paralar, kendi kullanıldıkları platformlara göre sınıflandırılır ve beş ana başlık altında incelenebilir.

Ödeme Yapmak İçin Kullanılan Kripto Para Birimleri

Ödeme amacıyla kullanılan kripto para birimleri, farklı seçenekler sunmaktadır. Bir blok zinciri yazılımı üzerine dağıtılan bu dijital paralar, nakit ile rekabet edebilme potansiyeline sahiptir. Belirli kullanım alanları ve sektörlerde geçerlidir. Dijital ortamda işlem gören bu kripto paralar, kendine özgü verimlilik ve çeşitli avantajlar sunmaktadır. Kripto para piyasasında en yaygın olarak kullanılan kripto para ödeme varlıkları şunlardır:

  • Bitcoin (BTC)
  • Ethereum
  • Bitcoin Cash (BCH)
  • Tether (USDT)
  • Dash (DASH)
  • Dogecoin (DOGE)
  • Ripple (XRP)
  • Litecoin (LTC)
  • Nano (NANO)
  • Monero (XMR)
  • Shiba Inu (SHIB)
  • Stellar (XLM)
  • Zcash (ZEC)

Finansal Fayda Sağlayan Kripto Birimleri

Finansal açıdan avantaj sağlayan kripto paralar, diğer kripto varlıkları yönetmek ve takas işlemlerini kolaylaştırmak için kullanılır. Bu dijital varlıklar, merkeziyetsiz borsalarda işlem görme imkânı sunarken, varlıkların nasıl yönetileceği konusunda karar alma yeteneği sağlar. Finansal kripto para varlıkları, erken dönemdeki kripto projeleri ile yatırımcıları bir araya getirerek avantaj sunabilir. Bu kripto para isimleri Kraken borsasında yer alarak şu şekilde sıralanabilir:

  • Augur (REP)
  • Curve (CRV)
  • Balancer (BAL)
  • Compound (COMP)
  • Kava (KAVA)
  • Kyber Network (KNC)
  • Synthetix Network Token (SNX)
  • Chainlink (LINK)

Altyapı Oluşturan Kripto Paralar

Kripto para birimleri arasında altyapı oluşturan para birimleri de bulunmaktadır. Bu kripto paralar, paylaşılmış bir blok zinciri yazılımı ağı üzerinde farklı kripto paraları barındırabilir. En yaygın örneği Ethereum’dur. Ether olarak adlandırılan bu varlık, merkeziyetsiz uygulamalar yaratmak için gereken bir altyapı ürünü olarak sektörde sıkça anılmaktadır. Bu kripto para varlıkları, birbirlerinden farklı çeşitlerdeki kullanım alanlarıyla sektörde yer edinmektedir. Kısacası, altyapı kripto paraları birden fazla blok zincirini bir araya getirerek kullanıcılar arasında işlem yapma olanağı sağlar.

  • Solana (SOL)
  • Lisk (LSK)
  • Ethereum (ETH)
  • Algorand (ALGO)
  • Cosmos (ATOM)
  • Ethereum Classic (ETC)
  • Cardano (ADA)
  • Kusama (KSM)
  • Tezos (XTZ)
  • Tron (TRX)
  • Waves (WAVES)

Hizmet Alanına Özgü Geliştirilen Kripto Para Birimleri

Hizmet alanında kullanılabilecek kripto paralar, bir blok zinciri içinde yer alırken kişisel veya kurumsal verileri yönetmek için çeşitli araçlar sunar. Özellikle finansal tabanlı ürünlerde harici veri kaynaklarına erişim ve analiz konusunda yardımcı olur. Ayrıca dijital kimlik sağlamak ve bireylerin bu platformlardaki kayıtlarını blok zincirine bağlamak amacıyla tasarlanmıştır.

  • Filecoin (FIL)
  • KuCoin Token (KCS)
  • Orchis (OXT)
  • Siacoin (SC)
  • BAT
  • Huobi Token (HT)
  • Storj (STORJ)

Hizmet kripto para birimleri genellikle bağlı oldukları borsa içinde kullanılan kripto varlıkları olarak değerlendirilir.

Medya ve Eğlence Kripto Para Birimleri

Medya ve eğlence amacıyla kullanılan bu dijital varlıklar, genellikle ödüllendirme sistemi olarak işlev görür. Oyun içeriği ve sosyal medya gibi alanlarda etkin bir şekilde kullanılan medya kripto paraları, sanal ve gerçeklik teknolojileri ile dijital dünyaların desteklenmesini amaçlamaktadır. Piyasa için en bilinen para birimi Basic Attention Token (BAT)dir. Bunun yanı sıra diğer birimler de şunlardır:

  • Audis (AUDIOS)
  • Enjin Coin (ENJ)
  • Chilizz Coin (CHZ)
  • Theta Token (THETA)
  • Basic Attention Token (BAT)

Medya ve eğlence kripto para birimleri arasında meme coinler de bulunmaktadır. Genellikle mizahi karakterleri temsil eden bu coin’ler, popülaritesini ve eğlence anlayışını sürdürmeyi amaçlamaktadır. Bu tip coin’lere örnek olarak Dogecoin (DOGE) ve Shiba Inu (SHIB) verilebilir.

Proof of Work (PoW) Kripto Para Birimleri

Proof of Work coin’leri olarak bilinen PoW kripto para birimleri, sıfır bilgi ispatı (zero-knowledge proof) mekanizması üzerinde oluşturulmuş coin’lerdir. Bu kripto para birimleri arasında:

  • Bitcoin (BTC)
  • Dogecoin (DOGE)
  • Ethereum (ETH)
  • Ethereum Classic (ETC)
  • Zcash (ZEC)

Proof of Stake Coin’ler (PoS) Kripto Para Birimleri

Proof of Stake (PoS) kripto para birimleri, PoS protokolleri kullanılarak oluşturulan varlıklardır. Bu coin’ler, ilgili kripto para ile orantılı çalışan blockchain mekanizmasına bağlıdır. PoS blockchain ağları üzerinde işlem görebilmek için onaylanmaları için Ethereum ile stake edilmeleri gerekmektedir. Bu kripto para birimleri arasında:

  • Eos (EOS)
  • Algorand (ALGO)
  • Tezos (XTZ)
  • Cardano (ADA)
  • Cosmos (ATOM)
  • Tron (TRX)

Diğer En Popüler Kripto Para Birimleri

Kripto para birimleri, var olduğu günden bu yana hızlı bir gelişim göstermektedir. Temel olarak iki ana kategoriye ayrılabilen bu kripto para birimleri, coin ve token olarak sınıflandırılabilir. Ancak her ikisi de kripto para olarak tanınmakta ve amaçlarına göre farklı şekillerde kullanılmaktadır. Yukarıda belirtilen kripto paraların sunduğu hizmet alanlarının yanı sıra, kripto para çeşitleri içerisinde yer alan diğer popüler birimlere de göz atalım.

  • Coin: Blockchain platformu üzerinde ticareti yapılan kripto para birimleri olarak bilinir. Genellikle takas ve değer saklama aracı olarak kullanılır. Bitcoin ve Ethereum bu kategorinin öncüleri arasında yer alır.
  • Token’lar: Dijital varlık olarak tanımlanan token’lar, kripto para birimleri arasında değerlendirilebilir. Blockchain ağı üzerinde inşa edilen bu token’lar, amaçlarına uygun olarak sınıflandırılır. Genelde Ethereum ekosistemi üzerinde oluşturulmaktadır.
  • Altcoinler: Bitcoin’in alternatifi olarak geliştirilen kripto para birimleridir. Bitcoin dışındaki tüm kripto paralar altcoin olarak adlandırılır ve bunlar, çok çeşitli işlevsellikte piyasada yer almaktadır.
  • Merkez Bankası Dijital Para Birimleri (CBDC’ler): Merkez bankası tarafından üretilen dijital varlıklar olan bu kripto para birimleri, merkeziyetsiz olmadıkları için tam olarak kripto para sayılmazlar. Fakat, nakit paranın dijital versiyonu olmalarından dolayı kripto para birimleri arasında sayılabilmektedirler.