Evrensel Temel Gelir Nedir? Uzmanlardan Detaylı Bilgiler

(Evrensel temel gelir) Bu terim, bir ülkenin tüm yetişkin vatandaşlarına koşulsuz olarak her ay belirli bir miktarın ödenmesi sistemini tanımlar. Bu sistem için “asgari gelir güvencesi” terimi de kullanılmaktadır. 20. yüzyıldan önce ütopik düşünürlerin önerdiği bu sistem, 1950’li yıllardan itibaren tartışılmaya başlanmış ve 2000’li yıllarda bu tartışmalar daha da yaygınlaşmıştır. Bireysel bir hak olarak değerlendirilen bu ödemeye ilişkin farklı ideolojiler arasında görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Örneğin, neoliberal ekonomi görüşüne sahip birçok kişi, temel gelirin insanları üretimden uzaklaştıracağını öne sürerken, serbest piyasa savunucularından ABD’li ekonomist Milton Friedman, 1970’lerde “negatif gelir vergisi” adı altında bir “temel ödeme” sistemini desteklemiştir.

Feministlerin bir kısmı bu ödemeyi, kadınların yaptığı ev işlerinin karşılığı olarak değerlendiriip desteklerken, diğerleri bu ödemenin kadınları çalışma hayatından koparıp evlerine döndüreceği görüşündedir. Temel ödemenin bazı bireylerin alkol ve tütün tüketimini artıracağı iddiasının yanlış olduğu, Dünya Bankası’nın yaptığı bir araştırma ile belirlenmiştir. İsviçre’de bu konu üzerine yapılan bir referandumda ise seçmenlerin yüzde 77’si temel ödemeye karşı çıkmıştır. Otomasyon, robot ve yapay zekâ kullanımının işsiz bıraktığı kitlelere diğer sektörlerde iş imkânları sağlanmadığı takdirde, evrensel temel gelir destekçilerinin artacağı tahmin edilmektedir.