Ekonofizik Nedir? Ekonofizik Üzerine Kapsamlı Bilgi

(Econophysics) Ekonomik sistemler ve piyasa dinamiklerinin incelenmesinde doğal bilimler ile özellikle kaos teorisinin faydalı olacağı düşüncesi 1990 sonrası döneminde öne çıkmaya başladı. Matematikçi Edward Lorenz’in meteorolojik olayları açıklamada kullandığı “kelebek etkisi” ile ilgili analizin, ekonomideki karmaşık olayları anlamak için uygulanması hedeflendi. ABD’nin New Mexico eyaletinde bulunan Institute of Santa Fe’de J. Doyne Farmer ve bir grup fizikçi, kaos teorisinden yararlanarak yeni deneyler gerçekleştirdi. Ekonofizik adı verilen bu yeni disiplinin henüz belirgin sonuçlar üretemediği görüldü. 2010 sonrasında, psikoloji ve psikanalizin ekonomik tutumlar, davranışlar ve kararlar üzerindeki etkileri daha fazla incelenmeye başlandı. Amos Tversky ve Daniel Kahneman’ın analizleri ilgi gördü fakat bu çalışmalar son yıllardaki somut sorunların çözümüne katkı sağlayamadı. İsviçreli jeofizik profesörü Didier Sornette’in geliştirdiği model ise kuantum teorisinden ilham alıyordu. Bu modele dayalı tahminler, ara sıra doğru sonuçlar verirken, genel olarak tatmin edici olmadı. Tüm çabalara rağmen, doğal bilimler ekonominin karmaşık problemlerinin çözümüne yeterince katkı sunamamıştır. Bunun nedeni, bilim insanlarının model geliştirmek için kullandıkları bilgisayarların, öfke, hırs, endişe, tamah, korku ve merak gibi insani duyguların doğasını henüz tam olarak anlayamamış olmalarıdır. Tüm olumsuz sonuçlara rağmen bu tür araştırmalar devam etti. Avrupa Birliği tarafından, J. Doyne Farmer’ın koordinasyonunda 2011’de kurulan “Crisis” çalışma grubu, ekonomilerin geleceğini belirleyen faktörleri açıklayan yeni bir bilimsel model oluşturmayı hedeflemektedir.