Eko Sözlük

Denge Nedir? Denge Hakkında Kapsamlı Bilgi

(Denge) Ekonomik yaşamın uyumlu yapısını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Örneğin, arz ve talep eşitliği mal piyasasının dengesini yansıtır. Sermaye piyasasının dengesi ise tasarruf ve yatırım eşitliği ile sağlanır. Parasal dengenin sağlanması için para arzı, enflasyon baskısı oluşturmayacak bir seviyede olmalıdır. Üretim hacminin tüketim ve yatırım gereksinimlerini tam olarak karşılaması makro dengeyi oluşturur. Cari işlemler dengesi, ekonomide döviz akışlarını karşılaştırır. Denge kavramı çeşitli perspektiflerden ele alınabilir: Kararlı ve kararsız denge: Arz ve talep, ithalat ve ihracat ya da tasarruf ve yatırım eşitliği gibi durumlar herhangi bir sebepten ötürü bozulduğunda, koşullar kendiliğinden ve kısa süre içerisinde düzelirse kararlı denge durumu söz konusu olur. Kararsız denge durumunda ise ekonomik akış yön değiştirdiğinde eski dengeye geri dönemez.

Dönemlere göre denge: Denge kavramı, anlık durumları, kısa dönem koşullarını veya uzun dönem gelişmelerini kapsayabilir. Piyasada talep arttığında, stokların fiyatları yükselmeden satışa sunulması anlık denge sağlamak için bir örnek teşkil eder. Talep canlı hale geldiğinde, şirketlerin atıl kapasiteleri kullanarak ihtiyacı karşılamaları kısa dönemli dengeyi sağlamak adına bir adımdır. Uzun dönem dengesi, üretim kapasitesinin toplam harcamalarla paralel bir seyir izlemesi sonucunda ortaya çıkar.

Statik ve dinamik denge: Arz ve talep, tasarruf ve yatırım ile diğer ilgili değişkenlerin zaman akışını dikkate almadan analiz edilmesi statik analiz olarak adlandırılır. Tüm değişkenlerin hareket içindeki denge koşullarının incelenmesi ise dinamik analiz olarak kabul edilir.

Genel veya kısmi denge: Sadece belirli bir sektör veya işkolunda meydana gelen hareketler kısmi denge kavramı çerçevesindedir. Genel denge ise ekonomik yaşamı bütünüyle etkileyen koşulları kapsamaktadır.

Mikro ve makro denge: Firma faaliyetleri ile ilgili denge analizleri mikro boyuttadır. Ekonominin tamamını kapsayan denge analizleri için ise makro analiz terimi kullanılır.